Οι μούσες

Με το πρόσχημα γυναικών ντυμένων με μοντέρνα ρούχα, ο Μορίς Ντενί ενημερώνει ένα θέμα βγαλμένο από την κλασική μυθολογία – τις μούσες που εμπνέουν τις τέχνες και τις επιστήμες. Αλλά μεταμορφώνει το θέμα βαθιά, απογυμνώνοντας τις μούσες από τα παραδοσιακά χαρακτηριστικά που τους επιτρέπουν να αναγνωριστούν. Στην ομάδα των τριών γυναικών που κάθονται στο προσκήνιο διακρίνουμε τη φιγούρα της Μάρτ, την οποία ο ζωγράφος παντρεύτηκε τον Ιούνιο του 1893 και που ενέπνευσε την τέχνη του μέχρι τον θάνατό της. Σε μια λειτουργία που συνηθίζεται στη δουλειά του Ντενί, εμφανίζεται δύο φορές: με κόκκινο προφίλ και από την πλάτη, καθισμένη στην καρέκλα. Ο Μορίς Ντενί έχει στήσει το σκηνικό στην ταράτσα του Σεν Ζερμέν-αν-Λέ, της πόλης όπου έζησε όλη του τη ζωή. Οι αιωνόβιες καστανιές δίνουν στη σύνθεση ρυθμό και διακοσμητική δύναμη. Οι τακτικές πινελιές των κορμών των δέντρων αποτελούν πρόσχημα για ένα παιχνίδι κάθετων γραμμών που έρχονται σε αντίθεση με τις καμπύλες και τα διακοσμητικά αραβουργήματα των κλαδιών, τα φύλλα σκορπισμένα στο έδαφος και τα σχέδια και τις πτυχές των φορεμάτων. Το γραφικό παιχνίδι των γραμμών και του πλεξίματος εντείνεται από τα εξωπραγματικά, φθινοπωρινά χρώματα, ζωγραφισμένα σε επιφάνειες επίπεδων χρωμάτων και με ομαλό περίγραμμα. Ο ισοπεδωμένος χώρος είναι αυτός του «ιερού ξύλου», το σκηνικό μιας αποκάλυψης και της μυστηριώδους επικοινωνίας των μορφών με τη φύση και τις υπερφυσικές δυνάμεις. Μια αινιγματική δέκατη μούσα στο βάθος (ενώ παραδοσιακά υπάρχουν μόνο εννέα), με το ένα χέρι υψωμένο στο φως του ουρανού, μας πείθει γι' αυτό.