Φαίδρα  by Αλεξάντρ Καμπανέλ - 1880 - 194 x 286 εκ. Φαίδρα  by Αλεξάντρ Καμπανέλ - 1880 - 194 x 286 εκ.

Φαίδρα

λάδι σε καμβά • 194 x 286 εκ.
  • Αλεξάντρ Καμπανέλ - 28 Σεπτεμβρίου 1823 - 23 Ιανουαρίου 1889 Αλεξάντρ Καμπανέλ 1880

Ο σημερινός πίνακας, δωρεά του Αλεξάντρ Καμπανέλ στο μουσείο της γενετειράς του, είναι ένα παραδειγματικό έργο του καλλιτέχνη, ισχυρά αντιπροσωπευτικό των κατορθωμάτων του εκείνη την περίοδο. Η κλασσική φιγούρα του άτονου σώματος της Φαίδρας εκτείνεται κατά μήκος του καμβά. Το σώμα της, σχεδόν το ίδιο λευκό με το σεντόνι που την καλύπτει, έρχεται σε δραματική αντίθεση με τα ζωντανά χρώματα του σκηνικού. Οι λεπτομέρειες των αρχιτεκτονικών χαρακτηριστικών, οι γούνες, τα υφάσματα, τα ρούχα των υπηρετών, όλα έχουν αποδοθεί με μία πολυτέλεια, δημιουργώντας μία  ατμόσφαιρα εξωτικής χλιδής. Ο Καμπανέλ χρησιμοποίησε την σύζυγο ενός διακεκριμένου τραπεζίτη ως μοντέλο του. Το ότι μπόρεσε να αναπαραστήσει την κλασσική, βαρυσήμαντη φιγούρα της Φαιδρας με έναν τέτοιο τρόπο -ταυτόχρονα ευπαθή και τετριμμένο - σχολιάστηκε βαρέως  στο Σαλόν του 1880, όπου παρατηρήθηκε επίσης ο πολλαπλασιασμός «ασήμαντων» λεπτομερειών του πίνακα. Ωστόσο, αυτή ακριβώς η σύγχυση κοινοτοπίας και υπερβολής του πίνακα ήταν που τον κατέστησε μία ταιριαστή, νοσταλγική αλληγορία της κοινωνίας της Δεύτερης Αυτοκρατορίας. 

Σύμφωνα με τη μυθολογία, η Φαίδρα ήταν η κόρη του Μίνωα και της Πασιφάης, σύζυγος του Θησέα, αδερφή της Αριάδνης, μητέρα του Δημοφώντα των Αθηνών και του Ακάμα. Αν και παντρεμένη με τον Θησέα, η Φαίδρα ερωτεύτηκε τον Ιππόλυτο, τον γιο του Θησέα που γέννησε είτε η βασίλισσα των Αμαζόνων Ιππολύτη, ή η Αντιόπη, η αδερφή της. Ο Ευριπίδης παρουσίασε αυτή την ιστορία δύο φορές στην Αθηναική σκηνή· μία εκδοχή μόνο διασώζεται. Σύμφωνα με κάποιες πηγές, ο Ιππόλυτος είχε απορρίψει την Αφροδίτη για να παραμείνει σταθερός και παρθένος ιερέας της Άρτεμης, και η Αφροδίτη, ως τίμωρία, έκανε τη Φαίδρα να τον ερωτευτεί. Την απέρριψε. Στην μία εκδοχή, η παραμάνα της Φάιδρας είπε στον Ιππόλυτο για τον έρωτά της, και αυτός ορκίστηκε να μην την αποκαλύψει ως την πηγή της πληροφορίας. Για εκδίκηση, η Φαίδρα έγραψε στον Θησέα ένα γράμμα ισχυριζόμενη ότι ο Ιππόλυτος την βίασε. Ο Θησέας την πίστεψε και καταράστηκε τον Ιππόλυτο με μία από τις τρεις κατάρες που είχε λάβει από τον Ποσειδώνα. Ως αποτέλεσμα, τα άλογα του Ιππόλυτου τρομοκρατήθηκαν από ένα θαλάσσιο κήτος και έσυραν τον αναβάτη τους στον θάνατό του. Εναλλακτικά, αφού η Φαίδρα είπε στον Θησέα ότι ο Ιππόλυτος την είχε βιάσει, ο Θησέας σκότωσε τον γιο του και η Φαίδρα αυτοκτόνησε από τις τύψεις, επειδή δεν στόχευε στον θάνατο του Ιππόλυτου. Αργότερα η Άρτεμις είπε την αλήθεια στον Θησέα. Σε μία τρίτη εκδοχή, η Φαίδρα απλώς το είπε στον Θησέα και δεν αυτοκτόνησε· ο Διόνυσος έστειλε έναν άγριο ταύρο, ο οποίος τρομοκράτησε τα άλογα του Ιππόλυτου. Αυτή είναι η ιστορία!