Η Γέννηση τη νύχτα

Ο πρώιμος φλαμανδός ζωγράφος Geertgen tot Sint Jans (μερικές φορές γνωστός ως Geertgen van Haarlem) ζωγράφισε αυτό το αριστούργημα περίπου το 1490, μετά από μια σύνθεση του 1470 από τον Hugo van deer Goes, τον πιο διάσημο (και μακροβιότερο) φλαμανδό ζωγράφο. Είναι σαφές ότι ο δημιουργός επηρεάστηκε από τα οράματα της Αγίας Βριγίττης της Σουηδίας, μιας πολύ δημοφιλούς μυστικίστριας: Λίγο πριν από τον θάνατό της, περιέγραψε ένα όραμα του βρέφους Ιησού, που βρισκόταν στο έδαφος και εξέπεμπε φως αμέσως μετά τη γέννησή του.

Χθες αναφέραμε ότι υπάρχει διαφορά στον τρόπο με τον οποίο οι καλλιτέχνες απεικόνιζαν τα παραδοσιακά θέματα της Γέννησης του Ιησού και της προσκύνησης των Μάγων. Οι σκηνές της Γέννησης, όπως αυτή εδώ, είναι συχνά λατρευτικά αντικείμενα που αναπαριστούν μια συγκεκριμένη πτυχή ή ιδιότητα της Παναγίας ή του Ιησού (ή και των δύο). Αντίθετα, οι απεικονίσεις της προσκύνησης των Μάγων παρουσιάζουν τρεις πλούσια ντυμένους άνδρες, οι οποίοι συχνά απεικονίζονται ως βασιλιάδες στη Δύση και συμβολίζουν τον κόσμο και τη γήινη εξουσία. Έχοντας βρει τον Ιησού ακολουθώντας ένα αστέρι, απλώνουν μπροστά του δώρα από χρυσό, λιβάνι και σμύρνα (που συμβολίζουν αντίστοιχα τη βασιλεία, την ιεροσύνη και τον θάνατο) και τον προσκυνούν.