Πόλα Ντουάρνικ
Ο Σμούελ Ζίγκιελμποιμ (Shmuel Zygielbojm, 1895–1943) ήταν πολιτικός ακτιβιστής συνδεδεμένος με το σοσιαλιστικό κόμμα Μπουντ (Bund, ομοσπονδία)· μετά τον Φεβρουάριο του 1942, ήταν μέλος του Εθνικού Συμβουλίου της Πολωνικής Κυβέρνησης στην Εξορία στο Λονδίνο. Έκανε γνωστό στον κόσμο την τραγική μοίρα των Πολωνών Εβραίων κατά τη γερμανική κατοχή. Ως ένδειξη διαμαρτυρίας ενάντια στην αδιαφορία του κόσμου για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων, αυτοκτόνησε στις 12 Μαΐου του 1943. Σε επιστολή προς τον Πρόεδρο Βουάντισλαβ Ρατσκιέβιτς (Władysław Raczkiewicz) και τον στρατηγό Βουάντισλαβ Σικόρσκι (Władysław Sikorski) έγραψε:
(…) Δεν μπορώ ούτε να σωπάσω ούτε να ζήσω όταν σκοτώνονται oι τελευταίοι εναπομείναντες του εβραϊκού λαού, τον οποίο εκπροσωπώ. Οι σύντροφοί μου στο Γκέτο της Βαρσοβίας έπεσαν με τα όπλα στα χέρια τους, στον τελευταίο ηρωικό αγώνα τους. Δεν μου δόθηκε η ευκαιρία να πεθάνω σαν αυτούς, μαζί τους. (…) Με το θάνατό μου, επιθυμώ να εκφράσω τη βαθύτερη μου διαμαρτυρία ενάντια στην αδράνεια με την οποία ο κόσμος παρακολουθεί και επιτρέπει την καταστροφή του εβραϊκού λαού.
Το άτομο που απεικονίζεται βρίσκεται στα σύνορα μεταξύ ζωής και θανάτου. Το σκούρο φόντο έρχεται σε έντονη αντίθεση με το χλωμό πρόσωπο του άνδρα. Είναι ταυτόχρονα ανίσχυρος μπροστά στην έκταση των δεινών στα οποία γίνεται μάρτυρας, καθώς και έτοιμος για την υψηλότερη θυσία. Πίσω από την πλάτη του Σμούελ Ζίγκιελμποιμ είναι ορατή μια κόκκινη λάμψη, προερχόμενη από το φλεγόμενο Γκέτο της Βαρσοβίας. Τα χαρακτηριστικά του άνδρα εκφράζουν απόγνωση, αλλά και θυμό. Είναι μια εκδήλωση της διαφωνίας του για την έλλειψη βοήθειας, καθώς και μια προειδοποίηση για τους σύγχρονους. Το πρόβλημα της αδιαφορίας για τη μοίρα εκείνων που διώκονται παραμένει έγκυρο σήμερα.
Το πορτρέτο του Σμούελ Ζίγκιελμποιμ ζωγραφίστηκε για την έκθεση Σμούελ Ζίγκιελμποιμ. Δεν μπορώ ούτε να σωπάσω ούτε να ζήσω στο Εβραϊκό Ιστορικό Ινστιτούτο στη Βαρσοβία από τις 11 Μαΐου έως τις 22 Ιουλίου του 2018.