Ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός είναι ένα στυλ της εξειδινικευμένης ρεαλιστικής τέχνης που αναπτυσσόταν στη Σοβιετική Ενωση και ήταν το επίσημο στυλ σε αυτή τη χώρα μεταξύ του 1932 και του 1988, καθώς επίσης και σε άλλες σοσιαλιστικές χώρες μετά το Β΄Παγκόσμιο πόλεμο. Ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός χαρακτηρίζεται από την ωραιοποιημένη απεικόνιση των κομμουνιστικών αξιών, όπως η χειραφέτηση των προλετάριων. Παρά το όνομα του, οι φιγούρες του στυλ είναι πολύ συχνά πολύ εξειδανικευμένα, ειδικά στη γλυπτική, όπου συχνά στρέφεται σε μεγάλο βαθμό στους κανόνες της κλασικής γλυπτικής.
Στη κομμουνιστική Πολωνία, Η παγκόσμια ημέρα εργατών ήταν μια από τις πιο σημαντικές μέρες του χρόνου. Σήμερα παρουσιάζουμε το Na scalonych ziemiach (Στα ενωμένα εδάφη), ένα πίνακα από τον Πολωνό καλλιτέχνη Χένρυκ Σταζένφσκι. Θεωρείτε ένας πρωτοπόρος του κλασικού αβάντ γκαρντ των δεκαετιών 1920 και 1930 αλλά είχε ένα σύντομο ρομάντζο με το σοσιαλιστικό ρεαλισμό· στη μεταπολεμική Πολωνία δεν μπορούσες να το αποφύγεις.
Η εικόνα παρουσιάζει έναν χωρικό εργάτη με μια φαρδιά μπλούζα και μία τραγιάσκα, που κάθεται περήφανα σε ένα αγροτικό μηχάνημα. Παρουσιασμένος σε ένα σχεδόν κοντινό, "Αμερικάνικο" στιγμιότυπο που θυμίζει ένα καουμπόι που κατακτά την άγρια δύση σε μια δημοφιλή ταινία γουέστερν, κρατάει το τιμόνι του οχήματος αντί για ένα πυροβόλο στα δυσανάλογα μεγάλα χέρια του. Περιέργως η γη η ίδια, η καλλιέργεια της οποίας φαίνεται να είναι το απώτερο αντικείμενο, παραμένει έξω από το πλαίσιο. Μια μεγαλειώδης φιγούρα οβάλ σχήματος, που κάθεται σταθερά σε μια σαν βασιλιάς πόζα κόντρα στον ουρανό, γεμίζει το πλαίσιο της σύνθεσης. Ενα θαμπό φως συγκροτημένο από λαμπερή σκόνη που πετιέται από το μηχάνημα σκιαγραφεί το περίγραμμα του άντρα. Ετσι, το μηχάνημα γίνεται ένα μηχανοποιημένο άρμα που βγάζει ήλιο, ενώ ο χωρικός εργάτης αποκτά θεϊκές ιδιότητες, φωτίζοντας το δρόμο προς το μέλλον.
Szymon Piotr Kubiak
Παρουσιάζουμε το σημερινό πίνακα χάρη στο Εθνικό μουσείο του Σζκζετσίν .
ΥΓ. Ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός ωραιοποίησε την εργασία και τους εργάτες αλλά τέτοιες απεικονίσεις υπήρχαν πολύ πριν. Δες τις ωραιότερες απεικονίσεις θερισμού στη τέχνη !