Jan van Eyck
Η μητέρα του Θεού και το παιδί της εμφανίζονται ως μεγαλύτεροι και από τη ζωή σε μέγεθος, σαν να αιωρούνται στον αέρα, στο κεντρικό κλίτος ενός Γοτθικού καθεδρικού πλημμυρισμένου με φως. Τα πάντα ακτινοβολούν, λάμπουν και στραφταλίζουν σαν ένα πολύτιμο πετράδι: με μοναδική δεξιοτεχνία, ο Γιαν βαν Αικ χρησιμοποιεί χρώματα τόσο έντονης ζωντάνιας που ολόκληρο το πάνελ διαχέεται με ένα μοναδικό κύμα φωτός. Ως σύμβολο τόσο του Θεού όσο και της Παρθένου Μαρίας, το φως είναι ιδιαίτερα σημαντικό για αυτό το μικρού μεγέθους πίνακα. Αλλά δεν είναι φως του ήλιου, του οποίου το φως απεικονίζεται εδώ. Λαμβάνοντας υπόψιν το συνηθισμένο προσανατολισμό μιας εκκλησιαστικής χορωδίας προς την ανατολή, είναι εντυπωσιακό ότι το φως έρχεται από το βορρά: Η σημασία του είναι το αιώνιο, το ιερό φως. Το θεϊκό παρουσιάζεται μέσα στην εκκλησία, και το σύνολο της Μητέρας και του Παιδιού είναι ένα όραμα λουσμένο σε θείο φως. Το αληθινό και το ουράνιο είναι σχεδόν πανομοιότυπα. Πίσω από την Μαρία, πλαισιωμένο από δύο αναμένα κεριά, είναι ένα άγαλμα που μοιάζει με τη Παρθένο Μαρία καθώς αυτή στέκεται στο καθεδρικό. Μακριά στη χορωδία, ένας σταυρός υψώνεται πάνω από τη σκηνή, προστατευτικά παρακολουθώντας πάνω από τους φωτεινά ντυμένους αγγέλους που τραγουδάνε ένα τραγούδι. Το γλυπτό γίνεται ένα όραμα: ο Ιησούς, ένα μωρό ασφαλές στην αγκαλιά της μητέρας του στο προσκήνιο, προβλέπει τη θυσία του στο φόντο της εικόνας. Ο πίνακας επίσης δίνει στο θεατή μια κλεφτή ματιά ενός μακρινού κόσμου, ταυτόχρονα κοντά στη πραγματικότητα και παρόλα αυτά ένα βήμα απομακρυσμένου από αυτή. Αναγνωρισμένος λόγιος της εικονογραφίας, ο Ερβιν Πανόφσκι το περιέγραψε σαν να κοιτάς μέσα από ένα μικροσκόπιο και ένα τηλεσκόπιο την ίδια στιγμή.
Παρουσιάζουμε το σημερινό αριστούργημα χάρη στη Πινακοθήκη Γκεμέλντε στο Βερολίνο <3
Υγ. Σύγκρινε εδώ αυτή την φοβερή απεικόνιση της Παρθένου Μαρίας με ένα άλλο μεσαιωνικό - τη διάσημη Ενθρονη Παναγία με το θείο βρέφος του Τζόττο!