Ilya Repin
Ο Ιλιά Ρέπιν, ένας από τους κορυφαίους Ρώσους καλλιτέχνες, έγραψε σχετικά με τη δημιουργία αυτού το πίνακα:
«Κάθε μήνα, γύρω στα εκατό σκίτσα παρουσιάζονταν στις εξετάσεις ακαδημαϊκού σχεδίου πάνω σε προκαθορισμένα θέματα και, φυσικά, η επιτροπή φρόντιζε τα καλύτερα σκίτσα να βραβεύονται με τις καλύτερες βαθμολογίες και στην τελική εξέταση ακόμα και με μετάλλια. Με απόφαση της επιτροπής, αυτά τα σχέδια επιλέγονταν ξεχωριστά και προτεινόταν στους δημιουργούς τους να ζωγραφίσουν αναθεωρημένες εκδοχές τους. Τα επιλεγμένα σχέδια στέλνονταν στο γραφείο του επιθεωρητή, απ' όπου οι δημιουργοί τους τα παρελάμβαναν με τις σημειώσεις της επιτροπής. [...]
Μία μέρα, το θέμα ήταν: «Ο άγγελος του θανάτου σκοτώνει τους κατοίκους της Αιγύπτου». Υπό την επιρροή της άρνησης, αποφάσισα να αποδώσω την ιστορία με έναν απόλυτα ρεαλιστικό τρόπο. Φυσικά, το σκηνικό των πολυτελών δωματίων των Αιγύπτιων βασιλιάδων μελετήθηκε και τα κρεβάτια τους τοποθετήθηκαν πάνω σε πλατφόρμες με σκαλιά... Και φαντάστηκα ότι ένας άγγελος θανάτου πέταξε σε ένα νεογνό τη νύχτα, το άρπαξε από το λαιμό, έβαλε το γόνατό του στο στομάχι του θύματος και το στραγγάλισε με πλήρως ρεαλιστικό τρόπο με τα χέρια του.
Τα σχέδιά μου είχαν τραβήξει πολλές φορές την προσοχή των φίλων μου, και αυτό κίνησε αρκετά το ενδιαφέρον τους όταν το είδαν, αλλά πολλοί μου έλεγα: «Όμως, γι' αυτό εδώ θα πάρεις κάποιο βραβείο. Αυτό το σχέδιο μάλλον θα πάει στο γραφείο του επιθεωρητή».
Και αυτό ακριβώς έγινε. Ολόκληρη η σειρά σχεδίων (επτά κομμάτια) πήγε κάτω μέσα σ' αυτά ήταν και το δικό μου. Έπρεπε να πάω στο γραφείο του επιθεωρητή για να δώσω εξηγήσεις και να δεχτώ την επίπληξή του. Η μεγαλύτερη τιμωρία για εμένα θα ήταν να μεταφερθώ σε εξωτερικό δωμάτιο. Φοβόμουν να πάω να δω τον επιθεωρητή και το ανέβαλλα.
Εν τέλει πήγα και εκεί με υποδέχτηκε ο Αλεξάντερ Πολιάκοφ, ο βοηθός του επιθεωρητή με υποδέχτηκε ευγενικά. «Το ξέχασε», σκέφτηκα. Έκανα μια προετοιμασμένη ερώτηση για το σχέδιο μου, που την είχα πάρει από την εξέταση.
«Δεν το έμαθες; Στην επιτροπή άρεσε πολύ το σχέδιό σου και προτάθηκε για μετάλλιο. Φυσικά, θα σχεδιάσεις πάλι τη σκηνή, ώστε να μην είναι τόσο ρεαλιστική. Στο κάτω-κάτω, το πνεύμα αυτό για ποιο λόγο χρειάζεται να σφίγγει τόσο πολύ τους μυς του; Το ότι έχει απλωμένα τα χέρια είναι αρκετό. Ωστόσο, μπορείς να το σκεφτείς μόνος σου, είσαι ελεύθερος να το ερμηνεύσεις όπως θέλεις. Απλώς σου μεταφέρω τη γνώμη της επιτροπής. Η Επιτροπή επιδοκίμασε τον τονό του σχεδίου και σε γενικές γραμμές όλο το σχέδιο». Το «σε γενικές γραμμές» είχε αξία εκείνο τον καιρό.
Έτσι, έφτιαξα αυτό το σχέδιο και έλαβα ένα μικρό ασημένιο μετάλλιο γι' αυτό (έχουν κρατήσει για εμένα και τις δύο εκδοχές του σχεδίου)».
Παρουσιάζουμε το σημερινό έργο χάρη στο Μουσείο Επιστημονικής Έρευνας της Ρωσικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών. Το παραπάνω κείμενο παρατίθεται από το βιβλίο Academy of arts: the history of daily occurrence in the memories and images of contemporaries. XIX — early XX century / Συγγραφέας - Συντάκτρια Elena Litovchenko, Lyudmila Polyakova. Saint Petersburg, 2013
ΥΓ. Εδώ μπορείς να μάθεις για το μαγικό κόσμο των ρωσικών παραμυθιών.