Εύα Μπόνιε
Οι απεικονίσεις ανίατης ασθένειας της Έβα Μπόνιερ μας δίνουν μία άποψη της καθημερινότητας, με την καλλιτέχνιδα να αμφισβητεί το στερεότυπο της ιδανικής μεγαλοαστής γυναίκας της εποχής. Οι γυναίκες παρουσιάζονται ως «υποκείμενα» με ισχυρή ακεραιότητα και όχι ως εύθραυστα αντικείμενα. Στην «Αντανάκλαση σε μπλε» του 1887 οι μορφές είναι ζωγραφισμένες από μία ρεαλιστική σκοπιά, καθώς τοποθετούμαστε στο ίδιο δωμάτιο με την ασθενή. Στη στροφή του 20ου αιώνα, οι γυναίκες που ανάρρωναν ήταν ένα δημοφιλές θέμα στην τέχνη. Οι εικόνες αυτές πρέπει να ειδωθούν στα πλαίσια της επικρατούσας άποψης για και της δόμησης της θηλυκότητας, και συνεπώς της τυποποίησης του γυναικείου σώματος.
Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα εξελίχθηκαν δύο είδη απεικονίσεων γυναικών: η αδύναμη, ευαίσθητη, με ψυχοσωματική πάθηση γυναίκα της ανώτερης τάξης και η δυνατή, επικίνδυνη και μολυσματική γυναίκα της κατώτερης τάξης. «Η Αναρρωνύουσα» (της Τζένη Νύστρομ, που έχουμε παρουσιάσει στο παρελθόν, μπορείτε να τον βρείτε στο Αρχείο) έγινε σύμβολο της θηλυκής ευθραυστότητας και, συνεπώς, απόδειξη για την αδυναμία των γυναικών να λάβουν μέρος στη δημόσια ζωή. Αυτές οι εικόνες μπορούν να γίνουν αντιληπτές ως αντίδραση στη χειραφέτηση των γυναικών εκείνη την εποχή και ως μία προσπάθεια να επιστρέψουν πίσω στο σπίτι και στην ιδιωτική σφαίρα.
Ωστόσο, στη Σκανδιναβία μπορούσε κανείς να βρει πολλές εκατοντάδες γυναικών καλλιτέχνιδων και συγγραφέων εκείνη την περίοδο. Οι γυναίκες καλλιτέχνιδες στη Σουηδία βρισκόντουσαν σε πλεονεκτική θέση σε σύγκριση με τις Ευρωπαίες αδερφές τους, καθώς είχαν πρόσβαση σε ακαδημαϊκή εκπαίδευση. Η σχολή για γυναίκες στη Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών της Σουηδίας στη Στοκχόλμη άνοιξε το 1864 και οι γυναίκες επαγγελματίες άσκησαν μεγάλη επιρροή στην πολιτιστική ζωή της περιόδου. Συνέβαλαν στην αλλαγή τόσο της άποψης για το ρόλο του καλλιτέχνη όσο και για την οικογενειακή ζωή της μεσαίας τάξης και, κάνοντας το αυτό, συντάραξαν συθέμελα τη νόρμα του άνδρα καλλιτέχνη.
Παρουσιάζουμε το σημερινό έργο, που ανήκει στη συλλογή του Εθνικού Μουσείου στη Στοκχόλμη, χάρη στον οργανισμό Europeana, ο οποίος προωθεί καλλιτέχνιδες του παρελθόντος. Να υπενθυμίσω ότι γιορτάζουμε τον Μήνα ιστορίας των γυναικών αυτόν τον μήνα!
ΥΓ. Εδώ μπορείς να διαβάσεις για καλλιτέχνες που υπέφεραν από ψυχολογικές παθήσεις (και πώς αυτό επηρέασε την τέχνη τους).