Marten Valckenborch
Ο θρυλικός Πύργος της Βαβέλ, ένα τεράστιο, πυραμιδοειδές κτίριο, υψώνεται πάνω από ένα αχανές, πολυεπίπεδο τοπίο, που αποτελείται από πολλές διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές. Με την πολύπλοκη, πολυόροφη κατασκευή του, ο γιγάντιος πύργος μοιάζει με δύο άλλες απεικονίσεις του Πύργου της Βαβέλ από τον Πίτερ Μπρίγκελ τον Πρεσβύτερο, χωρίς το πρότυπο των οποίων αυτή η απεικόνιση θα ήταν ασύλληπτη.
Το κτήριο φαίνεται να κατοικείται ήδη σε όλους τους ορόφους, οι οποίοι συνδέονται από αναρίθμητες σκάλες, και δίνεται η εντύπωση ότι περιλαμβάνεται σε αυτό η ζωή μίας ολόκληρης πόλης. Στο σκοτεινότερο προσκήνιο, ο θρυλικός βασιλιάς Νεβρώδ, ο κατασκευαστής του πύργου, διακρίνεται κάτω από ένα αλεξήλιο με τη συνοδεία του. Επιβλέπει τους εργάτες που ασχολούνται με τις πολυάριθμες εργασίες που απαιτούνται για την ολοκλήρωση του κτηρίου. Η ομάδα των λιθοδόμων στο κάτω δεξί μέρος του πίνακα ξεχωρίζει λόγω των δυσανάλογων και γερασμένων σωμάτων, που έρχονται σε αντίθεση με τις υπόλοιπες φιγούρες γύρω τους, και ο τρόπος που έχουν σχεδιαστεί υποδηλώνει μία επιρροή ενετικής ζωγραφικής.
Οι απεικονίσεις του Πύργου της Βαβέλ ήταν ένα από τα πιο δημοφιλή και περιζήτητα θέματα στη ζωγραφική τοπίου βόρεια των Άλπεων στις αρχές του 17ου αιώνα. Η βιβλική ιστορία της ανέγερσης του πύργου (Γένεσις, 11:1-9) έχει μία υπαρξιακή διάσταση, διότι το οικοδόμημα που φτάνει «μέχρι τον παράδεισο» είναι ένα σύμβολο της αποτυχίας της ανθρωπότητας στις προσπάθειές της να φτάσει στο ίδιο επίπεδο με το Θεό. Ωστόσο, η εστίαση εδώ δεν είναι στην καταστροφή του πύργου ή στο διασκορπισμό της ανθρωπότητας, αλλά στη συλλογική προσπάθεια για ολοκλήρωση μίας κατασκευής που υπερβαίνει κάθε ανθρώπινο μέτρο και προσπαθεί να αγγίξει το θείο. Για τους συγχρόνους του Φάλκενμπορχ ήταν εμφανής και μία μνεία στο Κολοσσαίο στη Ρώμη. Ο πίνακας έχει ερμηνευτεί και ως μία επίθεση στη ρωμαϊκή παποσύνη, η οποία είχε εκφυλιστεί με τη βαβυλωνιακή έννοια και άξιζε τη δίκαιη τιμωρία του Θεού.
Παρουσιάζουμε τον σημερινό πίνακα χάρη στις Κρατικές Συλλογές Έργων Τέχνης στη Δρέσδη :)
ΥΓ. Εδώ μπορείς να δεις τους διασημότερους Πύργους της Βαβέλ στην τέχνη!