Ελέφαντας

Ο Ίτο Τζακούτσου ήταν Ιάπωνας ζωγράφος της μέσης περιόδου του Έντο όταν η Ιαπωνία είχε κλείσει τις πόρτες της στον έξω κόσμο. Πολλοί από τους πίνακες του αφορούν παραδοσιακά ιαπωνικά θέματα, ιδιαίτερα κοτόπουλα και άλλα πτηνά. Αλλά εδώ έχουμε κάτι άλλο!

Ένας ελέφαντας, απεικονιζόμενος από μπροστά, γεμίζει ολόκληρο το πλαίσιο. Είναι μια τολμηρή σύνθεση που δίνει στη μακρά και στενή επιφάνεια μια εκπληκτική και απροσδόκητη ανατροπή. Η μέθοδος πλήρωσης με μελάνι στο φόντο που κάνει τον ελέφαντα να ξεχωρίζει χωρίς την προσθήκη χρώματος είναι αποτελεσματική. Εικάζεται ότι τα εφέ του τάκου-χάνγκα (taku-hanga, «εκτυπώσεις τριβής») εφαρμόστηκαν στο χειροτεχνημένο έργο. Το στυλ μπορεί να φαίνεται απλό, αλλά μπορεί να διακρίνει κανείς τη σχολαστική και προσεκτική χρήση του ανοιχτού και του σκούρου μελανιού. Σημεία όπως η απόδοση της ράχης με μόλις τρεις καμπύλες είναι αφηρημένα και συναρπαστικά.

Από την υπογραφή και τη σφραγίδα, μαθαίνουμε ότι το κομμάτι φτιάχτηκε στο στούντιο του Τζακούτσου στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα. Το 1728, ένας πραγματικός ελέφαντας μεταφέρθηκε στην Ιαπωνία μετά από εντολή του όγδοου σογκούν, Τοκουγκάγα Γιοσιμούνε (Tokugawa Yoshimune). Λέγεται ότι τον επόμενο χρόνο, πήγε από το Ναγκασάκι στο Έντο. Είναι πιθανό ότι ο 14χρονος Τζακούτσου είδε τον ελέφαντα αυτόν στο Κιότο. Σε αυτό το έργο, η ανάμνηση του ελέφαντα, όπως τον είχε δει, είναι ζωγραφισμένη με τόση ένταση που μοιάζει να ξεπηδά από το -σε μέγεθος ενός τατάμι- γκαζένσι (gasenshi, ένας τύπος χαρτιού που χρησιμοποιείται στη ζωγραφική με μελάνι και την καλλιγραφία).

Καλή Παγκόσμια Ημέρα Ελέφαντα, που να το φανταζόταν κανείς ότι είναι σήμερα!

ΥΓ. Εδώ έχουμε άλλον έναν ελέφαντα, αυτή τη φορά σε μια εκκλησία (μαζί με άλλες περίεργες ιστορίες της Βενετίας).