Καραβάτζιο
Συνεχίζουμε τον ιδιαίτερο μήνα μας με το Μουσείο της Ιστορίας της Τέχνης στη Βιέννης με αυτό τον εκπληκτικό πίνακα από τον Καραβάτζιο. :) Τον αγαπώ!
Μέχρι στιγμής, κανείς δεν έχει καταφέρει να επανασυνθέσει την ακριβή ιστορία αυτού του ρετάμπλ, είτε επειδή λείπουν βασικά έγγραφα είτε επειδή τα υπάρχοντα παρέχουν αντιφατικές πληροφορίες. Έτσι, ο παραγγέλων, δηλαδή ο άντρας στο αριστερό άκρο του πίνακα που, αναζητώντας προστασία, πιάνει τον αγκώνα του Αγίου Δομίνικου, παραμένει άγνωστος. Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη διερεύνηση, ο πίνακας ζωγραφίστηκε στη Ρώμη και όχι στη Νάπολη και επομένως στην περίοδο μεταξύ 1601 και 1605. Η ύπαρξή του καταγράφηκε για πρώτη φορά το 1607, όταν ήδη ήταν προς πώληση στη Νάπολη. Οι ιδιοκτήτες, δύο Ολλανδοί έμποροι έργων τέχνης, επέστρεψαν στο Άμστερνταμ με τον πίνακα κάποια στιγμή πριν από το 1617. Εκεί αποκτήθηκε το 1618 ή το 1619 από μια κοινοπραξία στην Αμβέρσα, στην οποία μετείχαν ο Ρούμπενς και ο Γιαν Μπρέγκελ ο Πρεσβύτερος, πριν βρει τελικά τη νέα κατοικία του στην Δομινικανή Εκκλησία της Αμβέρσας. Το 1781 η Μαντόνα του Ροζαρίου προστέθηκε στην αυτοκρατορική συλλογή έργων ζωγραφικής μετά από την παρότρυνση του αυτοκράτορα Ιωσήφ Β'. Ο Πάπας Γρηγόριος XIII καθιέρωσε τη γιορτή του Αγίου Ροζαρίου το 1573, μετά τη νίκη των συμμαχικών χριστιανικών δυνάμεων επί του τουρκικού στόλου στο Λεπάντο (1571) και ανέθεσε τον καθιερωμένο εορτασμό της στο Δομινικανό τάγμα.
Ο Άγιος Πέτρος ο Μάρτυρας, που μπορεί να αναγνωριστεί από το τραυματισμένο κεφάλι του, στρέφεται προς τον θεατή ως ιερός μεσολαβητής. Υποδεικνύει στους πιστούς την παρουσία της ένθρονης Παναγίας με το Θείο βρέφος. Εκείνη στρέφεται προς το πλάι, παραγγέλοντας στον Άγιο Δομίνικο, που κοιτάζει προς τα πάνω με υπακοή, να μοιράσει ροζάρια στους γονατιστούς ανθρώπους που επίμονα του ζητούν. Αλλά τελικά ακόμη και η Μαρία έχει το ρόλο του μεσολαβητή – ο νεαρός Ιησούς είναι το επίκεντρο της προσοχής τόσο ως προς το περιεχόμενο όσο και ως προς τη σύνθεση. Όπως στα περισσότερα έργα του, ο Καραβάτζιο επιτυγχάνει την έντονη φυσική παρουσία των μορφών με ρεαλιστικό, ποτέ εξιδανικευτικό τρόπο, χρησιμοποιώντας έντονες αντιθέσεις φωτός και σκότους. Με υποσυνείδητο τρόπο καθιστά τα αντικείμενα του πόθου τους, τα ροζάρια, πιο αφηρημένα θέτοντάς τα στη σκιά, κάνοντας τα έντονα φωτισμένα χέρια ακόμα πιο κυρίαρχα.
ΥΓ. Ο Καραβάτζιο φημίζεται για τις τολμηρές... και ακατάλληλες αποδόσεις σεβάσμιων μορφών! Εδώ είναι η ιστορία ενός άκρως αμφιλεγόμενου νεαρού Έρωτα.
ΥΥΓ. Αν ψάχνεις για χριστουγεννιάτικα δώρα της τελευταίας στιγμής, τσέκαρε τις κάλτσες, τα σημειωματάρια και τα ημερολόγιά μας εδώ. Η σημερινή παραγγελία, με διεθνή αποστολή με DHL Express, θα έχει καταφέρει να φθάσει μέχρι τις 24. :)