Αρτεμίζια Τζεντιλέσκι
«Ο Κύριος τον έπληξε με χέρι γυναίκας», αναφέρει το βιβλίο της Ιουδήθ που αποτελεί μέρος της Βίβλου, το οποίο περιέχει την ιστορία μιας Ιουδαίας κοπέλας από τη Βαιτυλούα. Το βιβλίο αφηγείται την γεναία πράξη της, χάρη στην οποία ελευθερώθηκαν οι Ισραηλίτες από την κατοχή των δυνάμεων του Ναβουχοδονόσωρα. Η Ιουδήθ πήγε στο στρατόπεδο του Ολοφέρνη, του φοβερού Ασσύριου στρατηγού, ετοιμάστηκε και στολίστηκε με την ωραιότερη περιβολή της και προσποιήθηκε ότι αναζητά συμμαχία. Αιχμαλωτισμένος απο την καλλονή της, ο Ολοφέρνης την προσκάλεσε σε πλουσιοπάροχο δείπνο στη σκηνή του. Αφότου αποκοιμήθηκε ζαλισμένος από το μεθύσι, η Ιουδήθ άδραξε την ευκαιρία να χρησιμοποιήσει το γιαταγάνι της και να του επιφέρει το θανατηφόρο χτύπημα.
Σε αυτόν τον εντυπωσιακό πίνακα, η Αρτεμίσια Τζεντιλέσκι, γεννημένη σαν σήμερα το 1593, απαθανατίζει την στιγμή του θανάτου του Ολοφρένη δια χειρός της Ιουδήθ. Το έργο είναι ταυτόχρονα δυνατό και ανατριχιαστικό· ο Ολοφρένης κείτεται στο κρεβάτι του μεθυσμένος, το κεφάλι του ακινητοποιημένο με λαβή από τα μαλλιά, καθώς το ξίφος διαπερνά το λαιμό του και αίμα εκτινάσσεται με ορμή λεκιάζοντας το φόρεμα της Ιουδήθ.
Ο πίνακας ολοκληρώθηκε στη Ρώμη μέτα την επταετή διαμονή της Αρτεμισία εκεί και απηχεί στο νατουραλιστικό και δυναμικό στιλ που θυμίζει Καραβάτζιο, τον οποίο θαύμαζε η Τζεντιλέσκι. Παρά την εντυπωσιακή εκτέλεση του, το έργο αρχικά προκάλεσε αντιπαράθεση και δεν εκτέθηκε όπως είχε προγραμματιστεί· η Αρτεμισία δυσκολεύτηκε να λάβει την πληρωμή της, ενώ τελικά την εξασφάλισε με τη διαμεσολάβηση του φίλου της Γκαλιλέο Γκαλιλέι αρκετά καθυστερημένα, λίγο μετά το θάνατο του Μεγάλου Δούκα Κόζιμο Β' ντε Μέντιτσι το 1621.
Σήμερα, αυτό το αριστούργημα δεν αποτελεί μονάχα μαρτυρία της δραματικής βιβλικής σκηνής, αλλά αφηγείται επίσης την προσωπική και επαγγελματική ιστορία της Αρτεμισία Τζεντιλέσκι, μιας γυναίκας που χάραξε το δικό της μονοπάτι σε μια ανδροκρατούμενη εποχή. Το αξιοθαύμαστο ταξίδι της την οδήγησε από τις αυλές της Ρώμης, της Φλωρεντίας και της Νάπολης μέχρι την Αγγλία και τελικά στην ανάδειξή της στην πρώτη γυναίκα που εισήχθη στην Ακαδημία Τέχνης και Σχεδιασμού στη Φλωρεντία.
ΥΓ. Όπως βλέπεις, η ιστορία αυτού του πίνακα είναι περίπλοκη. Αν θα ήθελες να ξεχάσεις για λίγο όσα ξέρεις γι'αυτό το αριστούργημα και να εστιάσεις σε ό,τι μπορείς να δεις, πρέπει να τσεκάρεις το δωρεάν διαδικτυακό μας μάθημα Πώς να Κοιτάς την Τέχνη, όπου αναλύουμε τη σύνθεση του έργου.
ΥΓ'. Η τέχνη της Τζεντιλέσκι ξεχειλίζει δικαιολογημένο θυμό. Δεν ήταν όμως η μοναδική καλλιτέχνιδα που εξέφρασε τα συναισθήματά της στον καμβά. Ας ρίξουμε μια ματιά στη γυναικεία οργή στην τέχνη! Για περισσότερες ιστορίες σχετικά με την τέχνη της Αρτεμισία Τζεντιλέσκι (συμπεριλαμβανομένου αυτού του πίνακα) δες τα άρθρα παρακάτω.