خانه آبی 2

هر یکشنبه‌ی این ماه، مجموعه موزه «Kunstmuseum» برن در سوئیس را ارائه می‌دهیم. وقت نمایش این کار زیبای «فرانتس مارک» است :) .

یک اسب آبی که از بیننده دور شده است، در برابر یک منظره‌ی رنگیِ باورنکردنی معلق است. در زیر سُم‌های حیوان یک مسیر وجود دارد - یا یک نهر است؟ - منتهی به منطقه‌ای که در آن تپه، آسمان و ابر وجود دارد. اسب ایستاده است، اما به نظر می‌رسد باد شدیدی از دُم آن و از میان چشم‌انداز می‌وزد. اسب بدون هر گونه استفاده انسانی - به عنوان یک حیوانِ سواری یا بارکش - از اندازه چشمگیری برخوردار است. رنگ آبی‌اش یادآور رنگ اشتیاق در رمانتیسم است. از آن‌جایی که اسب از پشت ارائه شده است، نگاه بیننده در همان جهتی حرکت می‌کند که نگاه اسب است؛ این نشان‌دهنده تلاش «فرانتس مارک» برای هم‌دردی با روح حیوان است، انگار که دنیا را از منظر اسب تجربه می‌کنیم.

از همان ابتدا، علاقه اصلی این هنرمند بومی اهل «مونیخ» یعنی «فرانتس مارک»، به دنیای حیوانات بوده است. گوزن‌ها، سگ‌ها، گاوها و مهم‌تر از همه اسب‌ها، به عنوان نقوشی ظاهر شده‌اند که او در آن‌ها بینش خود را از یک هنر جدید توسعه داده است. «مارک» آن‌ها را در ابتدا به صورت واقع‌گرایانه و سپس به طور فزاینده‌ای آزادانه به رنگ قرمز، آبی و زرد خالص به تصویر می‌کشد. او آن‌ها را در مناظر انتزاعی جاسازی می‌کند که با رنگ‌های مکمل سبز، نارنجی و بنفش زنده می‌شوند. نقاشی «اسب آبی I» پیوند نزدیکی با تصویر «اسب آبی برن II» دارد که دارای همان ابعاد است و همچنین در سال 1911 خلق شده است. این یکی، اسبی جوان را از جلو نشان می‌دهد و می توان آن را در «Lenbachhaus» در شهر «مونیخ» یافت.

در سالی که نقاشی ما به پایان رسید، «فرانتس مارک» و «واسیلی کاندینسکی» سالنامه «Der Blaue Reiter» («سوارکار آبی») را تأسیس کردند. «کاندینسکی» در گذشته خاطرنشان کرد: «ما نام Der Blaue Reiter را در یک میز قهوه زیر درختچه‌ای در باغ «سیندلسدورف» اختراع کردیم: ما هر دو عاشق آبی بودیم. «مارک» عاشق اسب بود، من عاشق سوارکار.» این کتاب که آن‌ها به طور مشترک ویرایشش کردند، در سال 1912 میلادی منتشر شد و یکی از مهم‌ترین نوشته‌های برنامه‌ای در مورد هنر قرن بیستم بود. هنرمندانی که پیرامون «Der Blauer Reiter» کار کردند عبارتند از: «آگوست مکه»، «گابریل مونتر»، «الکسی جاولنسکی» و «پل کلی». آن‌ها نه تنها آثار خود را با هم به نمایش گذاشتند، بلکه این دیدگاه را نیز به اشتراک گذاشتند که ارتباطی درونی بین آخرین گرایش‌ها در نقاشی و آثار در ژانرهای گوتیک، فولک و هنر کودکان وجود دارد. با شروع جنگ جهانی اول، فعالیت گروه به پایان رسید. «واسیلی کاندینسکی» به روسیه بازگشت و «فرانتس مارک» که برای خدمت فعال داوطلب شده بود، در نبرد «وردون» در سن 36 سالگی کشته شد.