جغرافیدان

برای چهار هفته‌ی متوالی، هر چهارشنبه شاهکارهایی از مجموعه شگفت‌انگیز موزه اشتادل به نمایش خواهیم گذاشت. از دیدن آنها لذت ببرید!

[…] اجرایی با دقت و پرمهارت: از توصیف این اثر در کاتالوگ حراج مجموعه جان دانسر نیمن آمستردام، ۱۷۹۷میلادی.

اهمیت علوم در قرن هفدهم، به ویژه در هلند، با سرعت بسیاری رشد کرد. این پیشرفت به وضوح نمایان است، مثلا همانطور که در این نقاشی مشاهده‌می‌شود در این قرن دانشمندان و محققان به موضوعات محبوب تصویری تبدیل شدند. در اینجا یوهانس فرمیر، هنرمند معروف هنرهای زیبا که اهل دلفت بود و آثار معدودی دارد، جغرافی‌دانی را به تصویر کشیده‌است که در کارگاهش بر روی میز کار خود خم شده و در میان وسایل علمی‌اش محصور است. او تنهاست و به نظر نمیرسد که منتظر بازدیدکننده‌ای باشد؛ کاغذهایی روی زمین پخش شده و روپوشی که بر تن دارد، نشانه‌ای دیگر از غرق شدنش در کارش است. در این صحنه هیچ حرکتی وجود ندارد؛ حتی دست راست سوژه نیز در میانه حرکت متوقف شده است. تنها جنبشی که رخ می‌دهد، در ذهن اوست. این جغرافیدان به معنای واقعی در نور شناخت غوطه‌ور است. فضای اطراف به قدری فشرده است که جو سنگین حاکم بر آن لحظه احساس می‌شود. این مرد، روی کاغذهایش خم شده‌است، قطب‌نمایی در دست دارد و نگاهش را به سمت نوری که از پنجره وارد می‌شود بلند می‌کند، انگار درست در همین لحظه به راه حلی برای حل مسئله‌ی خود دست یافته است. ماهیت دقیق آن مسئله، رازی است که این نقاشی آن را برملا نمی‌کند.