در بالِ راستِ داوری پایانیِ هیرونیموس بوش، شکنجههای گناهکاران در جهنم همچنان ادامه دارد، همانطور که در پانل مرکزی، عیسی مسیح به عنوان داور جهان نشان داده شده است. بوش این دو پانل را با منظرهای تیره در پیش زمینه با شعلهها و آتشها و فضای غمانگیز روز رستاخیز ربط داده است.
بوش این داستان را در سمت چپ بال، یعنی بال بهشت آغاز کرده است. قسمت بالایی با اخراج شیطان (لوسیفر) پایان یافته و در بال راست، همانطور که گفته شده در جهنم به پایان میرسد. با وجود اینکه در نقاشیهای بوش، تمام موجودات نمایش، در منظرهای از گرفتاری ناامیدانهی انسانی در حالت گناه خود هستند. سه لتهی بوش، پانلی از گناه کبیره است که علاوه بر صحنهی داوری پایانی، به صورت آیکونوگرافیکی (شمایلنگارانه) نیز، خلق شده است.
آیا هنوز امیدی برای رستگاری یا رهایی وجود دارد؟ در این نقاشی، هیرونیموس بوش با رنگی از بدبینی عمیق دربارهی انسانیت کوتاه و مطبوع پاسخ دادهاست: نه!
فراموش نکنید که به پانل مرکزی و چپیِ این سه لته نگاهی بندازید، با تشکر از آکادمی هنرهای زیبای وین میتوانید این آثار را در آرشیو ما ببینید :)
پ.ن: اگر مثل ما، شیفتهی بوش هستید، میتوانید در اینجا غرقِ دنیای جذاب باغ خوشیهای زمینی شوید!