آیا ممکن است یک طوطی خاکستری با نام آن مغایرت داشته باشد و بیشتر قرمز باشد تا خاکستری؟ آیا این رنگآمیزی روشن، تخیل محض نویسنده است که در واقع به جعل حداقل ۲۰ گونهی پرنده غیرموجود متهم شده است؟
در سالهای اول قرن نوزدهم، فرانسوا لوایلانت (۱۷۵۳–۱۸۲۴)، پرندهشناس مشهور فعال در دربار امپراتور ناپلئون، با تصویرگر، ژاک بارابان (۱۷۶۷؟–۱۸۰۹) همکاری کرد تا اطلسهای تاریخی را با ارزش هنری بالا خلق کنند. صدها رنگ آبرنگ به وجود آمد که با تکنیک پرزحمت و نادر حکاکیِ رنگ کپی شد. ابتدا جوهرهای رنگی را روی یک صفحه مسی قرار دادند. بعد، تصویر روی کاغذ چاپ شد. تُنهای ظریف بدست آمده، با رنگهای آبرنگ یا گواش روتوش نهایی داده شدند. هایپررئالیسم و تجمل این ورقهای علمی اشاره به هدف دیگر آنها دارد. آنها برای مشتریان ثروتمند در نظر گرفته شده بودند و یا توسط مراجع قدرتمند برای نشاندادن ثروت و نفوذ گسترده ژئوپلیتیکی سفارش داده میشدند.
لوایلانت که جوانی خود را در گویان هلند (سورینام) گذرانده بود و به طور گستردهای به آفریقا سفر کرده بود، رفتار پرندگان عجیب و غریب را از نزدیک مشاهده، شرح دقیق آنها را تهیه و آثاری را جمع آوری کرده بود. اگرچه او گاهیاوقات ویژگیهای گونههای مختلف را در یک تصویر ترکیب میکرد، اما برخی طوطیهای خاکستری آفریقایی مانند همین تصویر، بسیار پر قرمز دارند!
امروزه به نمونههایی مانند این تصویر که در اینجا نشان داده شده، طوطیِ فاکتورِ قرمز گفته میشود. رنگ آمیزی آنها ناشی از یک جهش ژنتیکی است که به طور طبیعی اتفاق میافتد و پرورشدهندگان مدتها است که بدنبال تقویت آن هستند. نگاهی دقیقتر به تصویر بیندازید. توجه داشته باشید که حکاکیها برای ترسیم پرهای رنگارنگ از جوهر قرمز - نه سیاه - استفاده کردهاند. خطوط تیره تأثیر چشمگیر قرمز روشن را خدشهدار میکند.
این و سایر گرافیکهای اطلسهای تاریخ طبیعی را میتوان در نمایشگاه گیاهان و حیوانات در موزه کاخ پادشاه ژان سوم در ویلانوو، در شهر ورشو، مرکز لهستان تماشا کرد. :)
پینوشت: در اینجا هنر گیاهشناسی حیرتانگیز باربارا رجینا دیتز را ببینید.