سقوط فرشتگان سرکش

ما همکاری ویژه خود را با موزه‌های سلطنتی هنرهای زیبای بلژیک در بروکسل با این اثر بی‌نظیر بوش-مانند از بروگل، ادامه می‌دهیم. لذت ببرید!

بروگل این تصویر را هنگامی نقاشی کرد که هنوز در آنتورپ زندگی می‌کرد و طراحی‌هایش را به هیرونیموس کاک، حکاکی فلاندرزی، عرضه می‌کرد. او که به مدل‌های غالب آن زمان پشت کرده بود، خود را در سنتی که در آن زمان کهنه حساب می‌شد، در جهان هیرونیموس بوش، فرو برده بود. ترکیبی به نظر حل نشدنی از آدم‌ها و اشکال خود را به نگاه سر در گم ما ارائه می‌دهد. هیولاهایی که از اعماق دور در هاله‌ای از نور بیرون می‌آیند، در موجی شکننده به زمین پرتاب می‌شوند. فرشتگان با آنها می‌جنگند، به رهبری میکائیل که در زره طلایی خود لاغر به نظر می‌رسد و با شمشیرش به اژدهایی که هفت سر تاجدار دارد و او بر آن قرار گرفته است، ضربه می‌زند. نبرد فرشتگان مقرب با فرشتگان سرکش در کتاب مکاشفه یوحنا (۱۲، ۳-۹) توصیف شده است و به طور عادی از قرون وسطی به بعد تصویرسازی می‌شد. در تفسیر بروگل، خشونت در طبیعت تلخ نبرد بیان نشده است - میکائیل و ارتش پراکنده‌اش به نظر نمی‌رسد که توسط هیولاها مورد تهدید واقع شده باشند - بلکه توسط شدت سقوط - جهنمی و بی‌انتها - این جمعیت کثیر خزنده و زشت که تمامی سطح تصویر را اشغال می‌کنند، در وحدتی حیرت‌انگیز از اعمال که با برخورد افزایش می‌یابد. با قرض گرفتن عناصر با دقت مطالعه شده از جهان‌های گیاه، حیوان، مواد معدنی و انسان، و ترکیب کردن آنها برای به دست آوردن موجودات ترکیبی و بدشکل، بروگل موجوداتی را به وجود می‌آورد که به شدت زننده، و همچنین بسیار شگفت‌انگیز و خارق‌العاده هستند. صدف سیاه بر میگویی غول‌آسا پیوند زده شده، سر انسانی با پرهای پروانه متصل شده به یک بدن بی‌شکل و متورم، یک نوم پف‌ کرده در حال حمل کردن یک ساعت آفتابی با کلاه خودی بر سر، ماهی چسبناک با دست‌ها، فلس‌های مارمولک، چنگال‌های سخت‌پوستان... فهرستی به نظر بی‌نهایت. در این جنگ، هر یک از عناصر توسط تفسیر دقیقی از بافت‌ها از یکدیگر متمایز شده‌اند. متحدان میکائیل، با پیکرهای کشیده و اصلاح شده خود، پوشیده شده در بلندقباهای ظریف و با رنگ‌های روشن، به طور خودکار در سمت نیک هستند، در حالتی با شکوه که به آنها این اجازه را می‌دهد تا بر حجم هیولاها به آسانی چیره شوند، در حالی که در آسمانی صاف و لاجوردی که در تضادی قدرتمند با تاریکی رزرو شده برای سرکشان است، حرکت می‌کنند. بروگل خود را به عنوان رنگ آمیزی بی‌نظیر نمایان می‌کند، با توزیع ماهرانه حالت‌های مختلف قرمز، سبز، آبی و سفید و تغییر قهوه‌ای‌های تیره و بژهای روشن‌تر اخرایی با بریو.

متن:  Véronique Bücken, Museum of Ancient Art. A Selection of Works, Brussels, 2001, p. 88 © Royal Museums of Fine Arts of Belgium, Brussels

پ.ن: موضوع سقوط فرشتگان سرکش در اثر هنری‌ای در مجموعه تلویزیونی مشهور نتفلیکس، تاریک، نشان داده شده بود. آن را دیدید؟ بر اینجا کلیک کنید تا هنر در تاریک را ببینید.