آتش‌سوزی رم، ۱۸ جولای سال ۶۴ میلادی

زمانی که هوبرت روبر این نقاشی را در سالن پاریس سال ۱۷۶۷ م. به نمایش گذاشت، با استقبال گسترده‌ای روبرو شد و تحسین پرشور دیدرو را برانگیخت. این واکنش چندان تعجب‌آور نبود، چراکه این نقاشی هم دیدگاه زیبایی‌شناختی روبر را تثبیت کرد و هم با شیفتگی آن دوره با مفهوم «والا» هماهنگ بود.

مسیر هنری روبر در طول اقامتش در رم، بین سال‌های ۱۷۵۴ تا ۱۷۶۵ م.، شکل گرفت. او در این دوران از هنرمندی منظره‌نگار به نقّاشی برجسته در [تصویرگری] صحنه‌های معماری تبدیل شد و لقب «روبرِ ویرانه‌ها» (Robert des Ruines) را از آن خود کرد.

انتخاب نمایش آتش‌سوزی بزرگ رم در سال ۶۴ میلادی به روبر این امکان را داد تا علاقه‌ی خود به نمایش معماری را با سلیقه‌ی آن دوره برای سبک «والا» ترکیب کند؛ سبکی که احساسات عمیق و حیرت‌‌انگیز را بیدار می‌کرد. این فاجعه‌ی بزرگ ۹ روز به طول انجامید و پس از آتش‌سوزی، ۷۱٪ رم (۱۰ منطقه از ۱۴ منطقه) نابود شد.

طبق نوشته‌های تاسیتوس و سنت مسیحی پس از آن، امپراتور نرون مسیحیان شهر را مسئول این ویرانی دانست و اولین آزار و اذیت رسمی مسیحیان را در امپراتوری آغاز کرد. سایر مورخان هم‌عصر، نرون را به بی‌کفایتی متهم کردند اما اکنون بیشتر تاریخ‌نگاران توافق دارند که با توجه به تراکم زیاد شهر، وقوع آتش‌سوزی اجتناب‌ناپذیر بود.

اما بیایید به نقاشی بازگردیم. اثر آتش‌سوزی رم بر پایه‌ی استفاده از تأثیر نمایشی نورپردازی پس‌زمینه خلق شده که ترکیب‌بندی را یگانه می‌سازد و چیزی فراتر از رویداد تاریخی ساده را ارائه می‌دهد. این اثر، برخورد بین دو نیروی عظیم، تاریخ و طبیعت را به تصویر می‌کشد؛ همان‌طور که اختلاف در مقیاس حاکی از آن است. از طریق این تنش، رم هم ستوده می‌شود و هم ویران.

روبر در این ترکیب‌بندی، واژگان منحصر بفرد خود از نمای معابد و طاق‌ها را به کار می‌گیرد و برای ماجرای انسانی در دل روایت تاریخی گسترده‌ چارچوبی عظیم ایجاد می‌کند. تصمیم به تمرکز بر روی زنان در حال فرار از آتش، شدت احساسی صحنه را افزایش می‌دهد. در عینی که حضور مجسمه‌ای باستانی در مرکز که بالای مادری قرار دارد که فرزندش را از پله‌ها پایین می‌برد، به طور نمادین بازتاب همزیستی دو قلمرو است: قلمرو باستانی و مدرن، الهی و زمینی.

پ.ن. اگر از طرفداران آثار کلاسیک ابدی هنر غربی هستید، مجموعه کارت پستال ۵۰تایی شاهکارهای بزرگ ما را از دست ندهید! این مجموعه شامل ۵۰ نقاشی برجسته، مناسب برای هدیه دادن یا نگه‌داشتن است. به فروشگاه دیلی‌آرت سر بزنید!

پ.ن. هوبرت روبر شیفته ویرانه‌ها بود. آثار مرموز "روبرِ ویرانه‌ها" را کشف کنید.