Traankokerijen bij het dorp Smeerenburg by Cornelis De Man - 1639 - 108 x 205 cm Rijksmuseum Traankokerijen bij het dorp Smeerenburg by Cornelis De Man - 1639 - 108 x 205 cm Rijksmuseum

Traankokerijen bij het dorp Smeerenburg

olie op paneel • 108 x 205 cm
  • Cornelis De Man - 1 juli 1621 - 1 september 1706 Cornelis De Man 1639

De Europese walvisjacht floreerde in de achttiende eeuw. De belangrijkste soort voor 17- en 18de eeuwse jagers was de Groenlandse walvis. Hij kreeg de voorkeur omdat de vetlaag van deze soort heel dik is en grote hoeveelheden olie oplevert, en hij heeft de grootste baleinplaten. De Nederlandse walvisvangst begon op het einde van de zestiende eeuw, naar het voorbeeld van de Engelse. Beide landen hadden dit nooit gekund zonder de hulp van de Basken. Vanaf de 12de eeuw jaagden zij al op walvissen. De Britten en de Nederlanders gebruikten de Baskische  expertise om een eigen walvisindustrie te ontwikkelen en Basken werden instructeurs van de walvisjagers in het noordwesten van Europa. Op het einde van de 16de eeuw maakten de Nederlanders verschillende ontdekkingsreizen naar het noorden op zoek naar een noordooostelijke doorgang tot AzIë. Door de groeiende polulatie in de Nederlanden, was er een grote vraag naar olie en zeep. Die "traanolie" van walvissen kon aan die vraag tegemoetkomen. 

De Noordsche Compagnie joeg op walvissen in de baaien van Spitsbergen (de naam werd ontleend aan de "spitse bergen"). De producten van de walvis werden bewerkt in Nederlandse stations in "Smeerenburg" op Amsterdam eiland, het Nederalndse territorium op Spitsbergen. Ten gevolge van intensieve vangst en klimaatverandering nam het aantal walvissen in de baaien echter drastisch af. Door die afnemende populatie in de baaien werden de walvissen tot ver op open zee achterna gezeten, zelfs tot in de ijszee. De goederen werden vanaf dan onmiddelijk verscheept naar het moederland om er te worden verwerkt. De werkplaatsen in Spitsbergen waren op het einde van de 17de eeuw allemaal verlaten. Cornelis de Man was een belangrijke schilder in Delft en maakte een prestigieuze reeks portretten voor de Anatomie Gilde en een werk voor de Amsterdamse Noordsche Compagnie (een noordelijke afdeling van de VOC (Verenigde Oost-Indische Compagnie). Dit ongewone werk toont een atelier reconstructie van de fabriek in Spitsbergen; die reconstructie was op haar beurt gebaseerd op een authentiek Dansk hvalfangstation (Deens walvisbedrijf) in de baai van Kopenhagen door A.B.R. Speeck (1634). Cornelis de Man is nooit noordelijker geweest dan Denemarken maar voegde toch allerlei  Arctische details toe aan dit werk. Dit schilderij is het geliefkoosde werk van onze gebruiker Friederick. Mocht je ons ook een favoriet werk of artiest willen voorstellen, ga ja gang :)