Het Ongeloof van de Heilige Thomas by Michelangelo Merisi da Caravaggio - 1601 - 107 cm × 146 cm  Slot Sanssouci Het Ongeloof van de Heilige Thomas by Michelangelo Merisi da Caravaggio - 1601 - 107 cm × 146 cm  Slot Sanssouci

Het Ongeloof van de Heilige Thomas

olie op doek • 107 cm × 146 cm
  • Michelangelo Merisi da Caravaggio - 29 september 1571 - 18 juli (?) 1610 Michelangelo Merisi da Caravaggio 1601

Het Ongeloof van de Heilige Thomas stelt een moment uit de Passie van Christus voor. Het verhaal van de "Ongelovige Thomas", de apostel die letterlijk zijn hand in de wonde van Christus wou leggen om te geloven dat hij uit de dood was opgewekt, zoals beschreven in Johannes 20.29, waar Christus woorden luiden : "Omdat u Mij gezien hebt, Thomas, hebt u geloofd; zalig zijn zij die niet gezien zullen hebben en toch zullen geloven".

De compositie is compact, 4 figuren troepen samen tegen een donkere achtergrond, waardoor ze samen een romaanse arcadeboog vormen. Er zijn geen andere accessoires in de scène, noch enige indicatie van de plaats waar ze zich bevinden. De focus ligt op de rechterhand van Thomas, die door Christus' hand naar Zijn hart wordt geleid. De ongelovige steekt zijn wijsvinger voorzichtig in de wonde. De handen van de twee andere apostelen zijn betekenisvol verborgen. Al bedwingen ze amper hun nieuwsgierigheid ze zijn  ontegensprekelijk benieuwd. Alle drie de apostelen worden voorgesteld als landelijke types, niet behept met verbeelding of tact. Ze trekken Christus identiteit niet in twijfel maar zijn gefascineerd door Zijn wonde als tastbaar fenomeen - fysiek bewijs van Zijn bestaan als mens in hun lijfelijke wereld, al maakt Hij er geen deel meer van uit.

Christus begrijpt hun nieuwsgierigheid en is eerder mild dan verwijtend. Hij wordt voorgesteld zonder halo of een ander teken van Zijn heiligheid, al contrasteert zijn benige figuur met Thomas' robuuste  vormen, en is Zijn fysionomie verfijnder dan dat van de apostelen. Maar Hij komt naar hen toe als een man van vlees en bloed en niet als een onstoffelijke geest, Zijn verrijzenis wordt dus duidelijk ondt ze  letterlijk benoemd wordt en is daardoor nog mirakuleuzer. Dit is een boodschap van geloof.

Erica, bedankt om dit meesterwerk te suggeren!