Het is vandaag 163 jaar geleden dat Vincent van Gogh werd geboren. Hij werd bij zijn leven niet gewaardeerd, maar inmiddels behoort zijn werk tot het meest herkenbare ooit. Om zijn verjaardag te herdenken, presenteren wij vandaag dit zelfportret uit het Kröller-Müller Museum, dat de grootste verzameling schilderijen van Vincent van Gogh heeft op het Van Gogh Museum na.
Dit zelfportret was een van meer dan veertig die Van Gogh in een tienjarige periode produceerde, werk dat een belangrijk deel van zijn oeuvre vormde. Net zoals Rembrandt en Goya, gebruikte Van Gogh zichzelf vaak als model; maar bij hem was het omdat hij vaak het geld niet had om modellen van te betalen. Net zoals de oude meesters, bekeek hij zichzelf met kritisch oog in de spiegel. De kunstenaar is meteen herkenbaar met zijn rossige haar en baard, zijn hoekige gelaatstrekken en zijn intense blik.
Met betrekking tot zijn voorkeur voor het geschilderde boven een fotoportret, schreef hij aan zijn broer Theo: “De vele fotografen hier zijn mij opgevallen [...]. Maar het zijn altijd weer dezelfde conventionele ogen, neuzen, monden, wasachtig en glad en koud. Het blijft nog altijd doods. Terwijl geschilderde portretten een eigen leven hebben dat diep uit de ziel van de schilder komt, waar de machine niet kan komen. Hoe meer foto's men ziet, lijkt het me, hoe meer men dit voelt.” En toen hij in Parijs was, schreef hij aan zijn zus Willemina: “Het is niet eenvoudig jezelf te schilderen [...] en je ziet – dit is wat het impressionisme naar mijn idee voor heeft op de rest – het is niet banaal en men zoekt een diepere gelijkenis dan die van de fotograaf.”
Morgen presenteren wij een andere grote kunstenaar die 30 maart als verjaardag deelt met Van Gogh. Het lijkt een goede datum te zijn voor de kunstgeschiedenis :)