De tempel van Artemis  by Philip Galle & Maarten van Heemskerck - 1572 De tempel van Artemis  by Philip Galle & Maarten van Heemskerck - 1572

De tempel van Artemis

  • Philip Galle & Maarten van Heemskerck - 1537 - Maart 1612 Philip Galle & Maarten van Heemskerck 1572

Wij halen Geschiedenis boven als een nooit geleefde herinnering; we kunnen haar bijna visualiseren en we doen dit door de lens van Kunst;  antieke ruïnes die ons helpen te verbeelden hoe architectuur en verloren steden er uit zagen, mooie gebeitelde leestekens die vergeten klanken componeren, schilderijen en verhalen van de oude meesters. De herinnering is slechts een bericht van lang geleden; het blijft niet duren indien het niet opnieuw verteld wordt.

Beschavingen deden kolossale inspanningen om de grenzen van de tijd te omzeilen. Duizenden mensen doorheen talloze generaties leefden om onvergetelijke monumenten op te richten. Zelfs vandaag nog katapulteren de pyramiden in Egypte je nog met grote verbazing terug naar de cultuur van de mensen die meer dan 4500 jaar geleden leefden; zij zijn het enige nog overblijvende juweel van de Antieke Wereld, de laatste van de Zeven Wereldwonderen.

Maarten Van Heemskerck was een kunstenaar die een reeks van studies over de Antieke Wereldwonderen bedacht en uitvoerde, het mooiste voorbeeld van eeuwigdurend geheugen. Alhoewel er gewoonlijk zeven Wonderen erkend zijn, voegde Maarten de ruïnes van het Colosseum toe aan de reeks. Het werk van vandaag, de Tempel van Artemis, werd gegraveerd door Philip Galle en was gebaseerd op het ontwerp van van Heemskerck. 

Deze monumenten werden gebouwd om het verhaal van een beschaving te vrijwaren, alhoewel de vernielingen ook een verhaal op zichzelf vertellen. De vernieling is op zich zo belangrijk voor de geschiedenis dat het zelfs een eigen naam heeft gekregen: Damnatio Memoriae. Omdat de herinnering een boodschap is uit het verleden, hebben zij die de boodschap onder controle hebben macht over het verleden. Dit is de poging om de herinnering te manipuleren door het verleden te wijzigen, haar overblijfselen uit te wissen of te veranderen, en dus het heden te kunnen controleren. Dit werd vaak toegepast door zowel de Nazi's als de Sovjetse autoritaire regimes, maar feitelijk is het een handelwijze van alle tijden.

Ooit werd Herostratus weggevaagd uit alle literatuur en geschiedenisboeken, en was het verboden over hem te spreken. Hij werd bespempeld als niet-bestaand als straf voor één van de ergste antieke misdaden; de vernietiging van een Antiek Wonder. Hij brandde de Tempel van Artemis af; generaties hadden eraan gebouwd om de komende te verbazen. 

In zijn kort-verhaal, De Vernielers, vertelt Graham Greene ons hoe T. (Trevor), die gefascineerd was door een woning die het WW II -bombardement van Londen overleefd had, zijn bende overtuigt deze alsnog te vernietigen. Hij was ervan overtuigd dat vernieling, ten slotte, een vorm van creatie was. Zou het?? Misschien is de grotere waarheid wel dat, zo niet entropie, verandering de enige constante is: vervloekt en gezegend zijn zij die dit teweeg brengen.

Artur Deus Dionisio