AA72

AA72 is zo'n schilderij, waaraan je steeds meteen moet denken als de naam Beksiński valt. We laten het vandaag zien met dank aan het Historisch Museum in Sanok , waar het tentoongesteld wordt. Het maakt meestal ongelooflijk veel indruk op de bezoekers.

De spiritualiteit van Zdzislaw Beksiński is zowel fascinerend als complex. Het is algemeen bekend, dat hij op geen enkele gebruikelijke manier religieus was.  Misschien vond hij daarom geen steun in de christelijke eschatologie, waardoor zijn angst voor de dood (in de zin van een metafysisch einde het van bestaan) zo afschuwelijk werd. Maar tegelijkertijd was die angst ook een drijvende kracht achter zijn kunst. 

In dat verband is het enigszins verrassend dat er herhaaldelijk zoveel religieuze motieven in Beksiński's kunst zitten. Het motief van het kruisbeeld, bijvoorbeeld, is zelfs al aanwezig in zijn tekeningen en foto's uit de vijftiger jaren. En in de schilderijen die hij als volwassene maakte, wordt het een van zijn hoofdthema's. Zelfs zijn laatste schilderij -dat hij enkele uren voor zijn tragische dood voltooide – toont het kruis tegen een achtergrond van versleten stof. Beksinski kon zelf nooit een verklaring geven voor de neiging om kruisbeelden in zijn werken te plaatsen. 

Het is goed mogelijk dat deze innerlijke tegenstelling op een of andere manier in zijn jeugd is ontstaan, onder invloed van de sfeer in zijn familie. Zijn moeder was diepgelovig, maar zijn vader was juist voor het grootste deel van zijn leven agnostisch. Hij keerde pas op zijn sterfbed terug naar het geloof. 

Een van de dingen, die Beksiński diep heeft geraakt in zijn kindertijd, was psalm 23. Want heel zijn leven lang kwamen deze woorden terug in zijn geheugen: '(…) Al gaat mijn weg door een donker dal, ik vrees geen gevaar, want U bent bij mij (...).' 

Schilderij AA72 lijkt deze fascinatie te illustreren. Het toont de mysterieuze donkere vallei, die lijkt op het bijbelse dal uit de psalm. Op het pad door de vallei loopt een menselijke gedaante, in de schaduw van twee rijen zware, stenen monniken, met schedels in plaats van hoofden. Vergeleken met hen, lijkt de gedaante nog nietiger. Maar hij vervolgt zijn weg door de vallei en verlicht het pad met zijn lantaarn in de linkerhand. We weten niet waar hij vandaan komt noch waarheen hij gaat... 

Toen je dit schilderij zag, kreeg je waarschijnlijk geen zin om te gaan winkelen. Maar als je op zoek bent naar kunstzinnige kalenders en notitieboekjes, moet je een kijkje nemen in onze Shop. Je zult niet teleurgesteld worden!

P.S. Hier kun je meer lezen over het dystopisch surrealisme van Zdzislaw Beksiński.