Michelangelo Merisi da Caravaggio
Wij vervolgen onze speciale maand met het Kunsthistorisches Museum in Wenen met deze verbazingwekkende Caravaggio. :) Ik hou ervan!
Tot op heden heeft niemand de juiste ontstaansgeschiedenis van dit altaarstuk kunnen achterhalen omdat essentiële documenten zoekgeraakt zijn en bestaande documenten tegenstrijdige informatie bevatten. Daarom weten we niet wie de aan de linkeronderkant afgebeelde opdrachtgever en financier is van het schilderij, die schuil gaat onder de elleboog van de heilige Dominicus. Volgens het nieuwste onderzoek is het waarschijnlijker dat het stuk in Rome is geschilderd dan in Napels en zou het dientengevolge tussen 1601 en 1605 gedateerd moeten worden. Het eerste bewijs voor het bestaan ervan dateert van 1607, toen het alweer te koop werd aangeboden in Napels. De kopers, twee Nederlandse kunsthandelaren keerden kort voor 1617 met het schilderij terug naar Amsterdam. Daar werd het tussen 1618 en 1619 gekocht door een Antwerps consortium, waarvan Rubens en Jan Brueghel de Oude deel uitmaakten. Uiteindelijk vond het zijn nieuwe bestemming in de Dominicaanse kloosterkerk van Antwerpen. In 1781 is de Madonna van de rozenkrans op instigatie van keizer Jozef II toegevoegd aan zijn keizerlijke schilderijencollectie. Paus Gregorius XIII voerde in 1573 het Feest van de Heilige Rozenkrans in, na de overwinning van de geallieerde christelijke troepen op de Turkse vloot bij Lepanto (1571). En hij vertrouwde de Dominicaanse orde de naleving ervan toe.
Petrus de Martelaar, herkenbaar aan zijn hoofdwond, draait zich als heilige onderhandelaar naar de kijker. Hij wijst de gelovigen op de aanwezigheid van de Tronende Madonna met het kindje Jezus. Maria op haar beurt draait zich naar opzij en geeft de heilige Dominicus, die gedienstig naar haar opkijkt, opdracht dat hij rozenkransen moet uitdelen aan de op hun knieën naar hem opdringende mensen. Maar feitelijk speelt ook Maria slechts de rol van bemiddelaar. De jonge Jezus vormt het middelpunt van de aandacht zowel inhoudelijk als compositorisch. Zoals in de meeste van zijn werken geeft Caravaggio de sterke fysieke aanwezigheid van de figuren op een realistische, nooit idealiserende wijze weer door een intens gebruik van clair-obscur. Subtiel maakt hij de onderwerpen van hun verlangen, de rozenkransen, abstracter door ze in de schaduw te plaatsen waardoor de helder verlichte handen nog dominanter worden.
PS Caravaggio staat bekend om zijn durf... en het oneerbiedig weergeven van vereerde personen. Hier is het verhaal te lezen over een zeer controversiële cupido.
PPS Ben je nog op zoek naar je allerlaatste kerstcadeautjes? Kijk hier eens naar onze sokken, notitieboekjes en kalenders. Vandaag besteld, zouden ze het met de internationale verzending van DHL Express nog uiterlijk de 24ste bij je binnen moeten zijn. :)