Je mag gerust weten dat ik dol ben op het werk van Egon Schiele. Ik was stomverbaasd toen ik deze aquarel tegenkwam. Het is zo anders dan wat we van Schiele gewend zijn. Het is dan ook niet verrassend dat dit werk werd gemaakt in 1908 toen de kunstenaar net 18 was. In datzelfde jaar studeerde Schiele aan de Weense Academie voor Schone Kunsten en ontmoette hij Gustav Klimt, wiens werk en ideeën hem al sterk hadden geïnspireerd. Deze gebeurtenis was een soort openbaring voor de jongeman. Als gevolg van de lessen van zijn leermeester zou hij een tijdje werken met een zelfde gevoel voor ornamentiek en een scherp besef van negatieve ruimte.
Deze aquarel laat een avant-gardistische compositie zien die kenmerkend is voor Schieles vroege werken. De figuur lijkt in de ruimte te zweven tegen de achtergrond van het blanco papier. Het weerspiegelt een toestand van rust in de leegte. Dit werk staat op het snijpunt van de jugendstil (art nouveau) en de beginnende verschuiving naar het expressionisme. Deze overgang zou vanaf 1910 steeds duidelijker worden in Schieles kunst. In tegenstelling tot zijn latere werk heeft het gezicht van het model nog niet die rauwe, levendige materialiteit, die marmering van groen, blauw en rood die Schiele vaak zou gebruiken om menselijke lichamen af te beelden. Bovendien is de pose van de vrouw nog niet openlijk erotisch zoals in veel van zijn latere werken op papier.
Desalniettemin wijzen de expressief verwrongen lijnen van de tekening op de complexere en aantoonbaar gekwelde stijl die Schiele gedurende zijn hele carrière zou blijven verfijnen. Dit vroege werk weerspiegelt daarom niet alleen de experimenten van de kunstenaar met vorm en ruimte, maar is ook een voorbode van zijn kenmerkende benadering van de menselijke expressie en lichaamstaal die zijn oeuvre zou gaan bepalen.
Een jaar na de voltooing van dit werk, in 1909, verliet Schiele de Academie voor Schone Kunsten. Zijn vertrek gaf hem meer vrijheid om zich te wijden aan zijn artistieke ontdekkingen en om zijn iconische stijl tot uitdrukking te brengen.
PS Werken van Schiele zijn te vinden in onze prachtige, goudkleurige Wiener Secession agenda :) Hij is ongedateerd en zo ontworpen dat hij bij iedere tijd van het jaar past.
PPS De kunst van Egon Schiele is even fascinerend als verontrustend. Zijn werk zit op het randje van erotiek en pathologie! Als je klaar bent voor nog meer van zijn kunst, bekijk dan de artikelen hieronder.