Szopka Bożonarodzeniowa Nocą

Wczesny niderlandzki malarz Geertgen tot Sint Jans (znany również jako Geertgen van Haarlem) namalował to dzieło około roku 1490, inspirując się kompozycją autorstwa Hugo van der Goes, sławniejszego (oraz żyjącego dłużej) malarza flamandzkiego. Wyraźnie widać, że autor malował pod wpływem wizji Św. Brygidy Szweckiej, szczególnie popularnej mistyczki średniowiecznej: na krótko przed śmiercią opisała ona wizję Dzieciątka Jezus, leżącego na ziemi tuż po narodzeniu i emanującego światłem.

W poprzednim artykule wspomnieliśmy, że różnie przedstawiano tradycyjne tematy Narodzin Jezusa oraz Adorację Trzech Króli. Sceny narodzin, jak dzisiejsza szopka bożonarodzeniowa, często są wyrazem kultu, skupiając się na szczególnym aspekcie czy atrybucie Maryi lub Jezusa (lub ich obu). Natomiast sceny przedstawiające Pokłon Mędrców ukazują trzech bogato odzianych mężczyzn, często z sugestią, że są królami z Zachodu symbolizującymi świat i ziemski autorytet. Znalazłszy Jezusa, podążając za gwiazdą, kładą u jego stóp dary złota, kadzidła oraz mirry (symbolizujące odpowiednio władzę królewską, kapłaństwo i śmierć), i oddają mu cześć.