Koncert w Jaju

Koncert w Jaju był kiedyś uważany za kopię zaginionej pracy Hieronima Boscha i nadal uważa się, że bazuje na jednym z jego rysunków. Jakiekolwiek jest jego prawdziwe pochodzenie i czy szczegóły pochodzą od samego Boscha czy też nie, obraz zdecydowanie posiada jego charakterystyczny styl. Bosch był i jest absolutnie niezwykły na tle kanonu renesansowych malarzy. Jego prace znane są z tego, że zawierają elementy fantastyczne, dzieją się w dziwnych sceneriach i sytuacjach lub przedstawiają groteskowe wydarzenia. Tutaj, grupka muzyków tworzy żółtko jajka, co prawdopodobnie ma symbolizować ich lekkomyślność. Mnich odwórcony do nas tyłem próbuje dyrygować, wskazując na nuty ale pozostali nie są specjalnie zainteresowani. Jest tak zaangażowany w swoje bezskuteczne działania, powodowany pilnością a może poczuciem wyższości, że nie zauważa, że mały człowieczek, stojący obok lutnika z oślą głową kradnie mu sakiewkę. Dziwaczny obrazek, który tu widzimy jest prawdopodobnie związany z popularnym w XVI w. holenderskim powiedzeniem, którego znaczenie podobnie jak oryginalny obraz Boscha, zaginęło. Włączanie popularnych powiedzeń i przysłów było ulubioną praktyką niderlandzkiej sztuki w owym czasie (Pieter Brueghel Starszy poświęcił temu całą swoją karierę) i Bosch również korzystał z niej w innych swoich pracach. Niektóre detale to ryba, obserwowana przez kota, po którą sięga ręka (dolny lewy róg), kosz zawierający pieczone ptactwo, na którym przysiadły dwa żywe ptaki (górny prawy róg), człowiek z wodnym ptakiem na głowie, inny z sową, jeszcze inny z niedokończonym budynkiem. W dolnym prawym rogu widać małe postaci ludzkie bądź niezupełnie, pracujące wokół stołu, zaś w lewym dolnym rogu pali się miasto. Wszystkie te detale są fascynujące i starannie oddane przez nieznanego malarza, który bardzo efektywnie nadaje im życie.  W 2016 r. minie pięćsetna rocznica śmierci Boscha i aby ją upamiętnić, jego rodzinne miasto, ’s-Hertogenbosch zorganizuje wystawę jego prac. To będzie wspaniała wystawa, która zgromadzi większość z jego 45 obrazów i rysunków. Nie mogę się doczekać :)