Kobieta w Welonie - La Velata

Prawdopodobnie tego dnia 1483 roku przyszedł na świat Rafael Santi, jeden z najwybitniejszych renesansowych mistrzów. Jego twórczość jest podziwiana ze względu na wyrazistość formy, spokój kompozycji i wizualne osiągnięcie neoplatońskiego ideału ludzkiej wspaniałości. Rafael był niezmiernie produktywny, prowadził ogromny warsztat i mimo swojej wczesnej śmierci w wieku 37 lat, zostawił po sobie mnóstwo prac. Wiele z jego dzieł można znaleźć w Pałacu Apostolskim, gdzie pokoje z freskami Rafaela były centralnym i największym osiągnięciem jego kariery. Jego najlepiej znaną pracą jest Szkoła Ateńska w watykańskim Stanza della Segnatura. Wczesne lata spędził w Rzymie, poźniej duża część prac została wykonana przez warsztat na podstawie jego rysunków, ze znaczną utratą jakości. Był niezwykle wpływowy, choć poza Rzymem jego prace były znane głównie z grafiki.

Przejdźmy jednak do obrazu: Welon na włosach, od którego wziął się tytuł znakomitego dzieła Rafaela, wskazuje na to, że kobieta jest zamężna. Jej dokładna tożsamość jest nieznana. Według Giorgia Vasariego, który miał okazję oglądać ten obraz w domu kupca Matteo Bottiego we Florencji, praca przedstawia Margheritę Luti, znaną również jako La Fornarina, kobietę, w której przez całe życie kochał się Rafael. Jednakże wykwintna szata i klejnoty wskazują raczej na zlecony portret młodej szlachcianki. Krążą pogłoski, że to właśnie miłość do La Fornariny była przyczyną śmierci Rafaela, ale to zupełnie inna historia.

Jest to portret w skali 3/4, z wysuniętym jednym ramieniem, co jak odkrył Leonardo da Vinci, podkreśla przestrzenną głębię oraz modulację światła i cieni. Ciemne tło podkreśla różowy odcień skóry młodej kobiety oraz jasność jej bladego jedwabnego odzienia. Gest prawej dłoni przy sercu jest prawdopodobnie przejawem pożądania i miłości, za to pozycja jej drugiego ramienia, wyciągniętego na pierwszy plan zwraca uwagę na okazały materiał rękawa oraz wspaniałą grę światła na jego fałdach. Rzeczywiście, po dokładnym przyjrzeniu się widać, że to suknia odtworzona w niezwykle mistrzowski sposób jest centralnym tematem obrazu. Twarz kobiety jest nieco schowana w tyle, w częściowym cieniu, a jej głębokie, przenikliwe ciemne oczy wyrażają wewnętrzne myśli. Ogólny efekt jest zarówno złożony, jak i niezwykły.

Miłego poniedziałku!

P.S. Tutaj przeczytacie więcej o Rafaelu - księciu renesansowych malarzy!