Powołanie świętego Mateusza

To arcydzieło Caravaggia przedstawia moment, w którym Jezus powołuje Mateusza. Artysta namalował je dla Kościoła św. Ludwika Króla Francji w Rzymie, gdzie pozostało do dzisiaj, wisząc obok dwóch innych obrazów Caravaggia przedstawiających Mateusza: Męczeństwo św. Mateusza i Inspiracja św. Mateusza. Wszystkie trzy zostały ukończone między 1599 a 1602 r. jako powiązane ze sobą zamówienia, chociaż wydaje się, że Caravaggio pracował nad nimi jednocześnie.

 

Obraz przedstawia historię z Ewangelii Mateusza 9, 9: „Odchodząc stamtąd, Jezus ujrzał człowieka imieniem Mateusz, siedzącego w komorze celnej, i rzekł do niego: «Pójdź za Mną!» A on wstał i poszedł za Nim". Caravaggio przedstawia Mateusza - poborcę podatkowego, siedzącego przy stole z czterema innymi mężczyznami. Jezus Chrystus i św. Piotr weszli do pokoju, a Jezus wskazuje na Mateusza. Promień światła oświetla twarze mężczyzn przy stole, którzy patrzą na Chrystusa.

 

Nieco zaskakującym jest to, że toczy się żywa dyskusja, który mężczyzna przy stole jest św. Mateuszem. Wskazujący gest brodatego mężczyzny przy stole może być odebrany na dwa sposoby: (a) brodaty mężczyzna to Mateusz pytający: „Kto, ja?!" i wskazujący na siebie lub (b) brodaty mężczyzna wskazuje na młodzieńca przy końcu stołu, pochylonego i liczącego pieniądze jak poborca podatkowy, pytając: „Kto, on?!". Tak czy inaczej, brodaty mężczyzna wydaje się nieco sceptyczny.

 

Większość badaczy jest za brodatym mężczyzną z opcji (a), a ich opinie silnie wspiera fakt, że św. Mateusz na dwóch innych obrazach, które wiszą w pobliżu, wydaje się opierać na tym samym modelu „brodatego mężczyzny", chociaż Caravaggio sprawił, że w tamtych pracach wygląda starzej. Opcja (b) jest nowszą sugestią, uznającą, że dzieło przedstawia moment tuż przed tym, jak młody Mateusz podnosi głowę, żeby zobaczyć Chrystusa. Inni niezdecydowani pisarze wybrali opcję (c), która obwinia artystę i nazywa obraz „celowo dwuznacznym".

 

Inną fascynującą częścią obrazu jest ręka Jezusa. Jest ona niemal idealnym lustrzanym odbiciem ręki Adama sięgającej ku Bogu, namalowanej przez Michała Anioła. Styl Caravaggia był celowym i zdecydowanym odejściem od idealizmu Michała Anioła, gdzie każdy zawsze wygląda perfekcyjnie. Zamiast tego Caravaggio przedstawił to, co widział i jak to widział. Co więcej, jego chiaroscuro było tak silne i potężne, że otrzymało swoją własną nazwę: tenebryzm. Jego wpływ możecie zauważyć we współczesnym kinie, ponieważ reżyserzy są świadomi, z jaką mocą ten rodzaj kontrastującego obrazu oddziałuje na publiczność. To właśnie połączenie intelektu i artystycznej sprawności sprawiły, że dzieła Caravaggia są tak popularne od ponad 400 lat.

 

- Clinton Pittman

 

P.S. Jak zmarł Caravaggio? Odpowiedź nie jest łatwa... Zobaczcie tutaj.