Yaklaşan Fırtına

Mutlu bir #UluslarasıMüzeGünü geçirmeniz dileğiyle!

Herkesçe bilinen “fırtınadan öncesi sessizlik” deyimi, Amerikalı sanatçı Martin Johnson Heade’in bu deniz manzarası tablosunda mükemmel bir şekilde tasvir edilmiştir. Tablo, zıtlıklar üzerine bir çalışma niteliğindedir: karanlık körfeze karşı aydınlatılmış ön plan, sakin deniz ve çalkalanan bulutlara karşılık oturan figürler. Durgun olmasına rağmen gerilimin elle tutulur cinste olduğu tablonun merkezinde iki geniş karanlık ovali birbirinden ayıran keskin bir üçgen işlevindeki yelkenli bir tekne yer alır. Tekne, kıyılarla birlikte fırtına ve güvenliğin arasında kalmıştır.

Doğanın görkemini nefes kesici vadiler ve dramatik şelaleler aracılığıyla resmeden diğer Hudson River School’da yetişen sanatçıların aksine Heade’in manzaraları genellikle bastırılmış, romantik ögelerden uzak eserlerdir. Ressam daha çok ot yığınlarıyla birlikte New England kıyı şeridinde bulunan tuz bataklıklarını resmetmeyi tercih etmiştir. Tehdit edici fırtınaları tasvir ettiği pek çok tablosunda görüldüğü üzere ressamın temel odak noktası ışık ve atmosfer arasındaki karşılıklı etkileşim olmuştur. Bugünün tablosu da Heade’in 1858 yılında Rhode Island’da bulunan Narragansett Körfezi’nde tanık olduğu fırtınadan sonra çizdiği bir eskize dayanmaktadır. Bu eskiz aynı zamanda on yıl sonra resmedeceği Narragansett Körfezi’ndeki Fırtına tablosuna da temel oluşturmuştur.

Hayatı boyunca sinekkuşlarını büyüleyici bulan Heade, bir yılını Brezilya’daki verimli tropik manzaralarda kırkın üzerinde tablosuna konu olan parıl parıl renkli sinekkuşlarını resmederek geçirmiştir. Bu resimleri Brezilya’nın Mücevherleri adındaki ayrıntılarla örülmüş bir kitaba dâhil etmeyi planlamış, ancak bu tasarısı gerçekleşememiştir. Tüm bunlara rağmen, Heade, çoğunlukla orkidelerle birlikte sinekkuşlarını resmetmeye devam etmiş ve bu, onun ayırt edici bir özelliği hâline gelmiştir. (Bu tarz bir tabloyu DailyArt arşivinde bulabilirsiniz).

Hayatının son döneminde Florida’ya yerleşen Heade, özellikle manolya olmak üzere güneyde yetişen çiçeklerin natürmort tabloları üzerinde yoğunlaşmıştır. 1890 yılında resmettiği Mavi Kadife Kumaş Üzerindeki Devasa Manolyalar tablosu 2004 yılında Amerika’da bir posta pulunun üzerinde yer almıştır. Uzun ve verimli bir kariyerle birlikte çok yönlü bir sanatçı olan Heade, yaşadığı dönemde ortalama bir başarı yakalayabilmiştir. 1904’te yılında öldükten sonra uzun yıllar unutulan ressam 1940’lı yıllarda yeniden keşfedilmiş ve günümüze kadar sanatsal başarılarıyla tanınmaya devam etmiştir.

- Martina