Portakallarla Jewess

Polonyalı ressam Aleksander Gierymski'nin tabloları arasında hakiki anlamda hayranlık uyandıran Portakallarla Jewess ayrı bir noktadadır. Kendi eserlerine olan fazla eleştirel eğilimine rağmen, arkadaşı Prosper Dziekoński'ye yazdığı bir mektupta nadiren gösterdiği tatminkarlığını şöyle dile getirmiştir:

" Halbuki Jewess… en iyi tablom olmuş olabilir (…), şeytansı canlılıkta ve renkli. Abartıyor da olabilirim - ama her neyse, eğer ciddi resimler yapmaya dönecek olursam, büyük ve orta boy figürlerle kalacağım - benim için artık manzaralar yok."

Tablo çarpıcı gerçekçiliğiyle kendine hayran bırakır. Kadının yüzü dokunaklı ayrıntılarla işlenmiştir, yorgunluğu, boyun eğmişliği ve yoksulluğun yükünü yansıtmaktadır. Gierymski nadiren portre alanına girmiştir, bu nedenle Portakallarla Jewess onun figürlerin sıklıkla ikinci planda olduğu şehir manzaraları döneminde sıradışıdır. Modelin işlenmemiş duygularını yakalaması özellikle çarpıcıdır. O esnada kendisi maddi sıkıntılarla uğraşmaktaydı ve memleketinde kendisinin anlaşılmadığını hissediyordu. Varşova'nın sanat çevreleri onu tarihten ilhamla çizmek yerine sıradan nesneleri tasvir etmekle suçluyordu.

Portakallarla Jewess'ın çalkantılı savaş dönemini görmezden gelmek imkansızdır. 1928'de Varşova Ulusal Müzesi'nin eline geçen tablo, II. Dünya Savaşı başladığı esnada bir müzenin deposunda saklıydı. Varşova Ayaklanması sırasında müze yöneticisi Stanisław Lorentz sanat eserleri bulunan sandıkları görmüş ancak 1945 Ocak ayında harap olmuş Varşova'ya geri döndüğünde savaş esnasında Polonya'da yağmalanan yarım milyon şaheserle birlikte tablo da yok olmuştu. Ebediyen kaybedildiği düşünülen tablo, 2010 yılında beklenmedik bir şekilde Hamburg yakınlarında bir açık arttırma evi olan Buxtehude'de ortaya çıkmıştır. NMW'nin savaş öncesi fotoğrafları sayesinde tanımlanan tablo, Polonya Kültür ve Ulusal Miras Bakanlığı'nın çabaları sayesinde kurtarılmıştır. Geniş çaplı bir koruma sürecinin ardından, Portakallarla Jewess, Varşova Ulusal Müzesi'ne iade edilmiştir ve burada 19.yüzyıl sanat galerisinin önemli bir parçası olarak yerini korumaktadır.